یکی از قطعاتی که باعث می‌شود تا محیط خانه خنک شود، کمپرسور کولر است؛ کمپرسور کولر را معمولا با نام موتور کولر هم می‌شناسند که از قطعات بسیار مهم و پیچیده‌ای ساخته شده.
برای همین تصمیم گرفتیم تا در این پست، به بررسی انواع کمپرسور کولر بپردازیم. با ما همراه باشید.
کمپرسور کولر گازی چیست؟
قبل از اینکه به سراغ معرفی انواع موتور کولر برویم، بهتر است که با تعریف خود کمپرسور آشنا شویم.
کمپرسور و یا موتور کولر، به عنوان قلب هر کولر است. موتور کولر باید گاز مبرد را اپراتور دریافت کند و سپس گاز دریافت شده را به سمت کندانسور انتقال دهد. در کل اینطور بگویم که گردش گاز در مدار کولز گاری به عهده کمپرسور است.
یکی از مواردی که می‌توانید در قدرت و مخصوصا در قیمت کولر گازی تاثیر بگذارد، نوع کمپرسور است؛ برای همین بهتر است قبل از اینکه به سراغ خرید یک کولر گازی بروید، اطلاعات کافی از کمپرسور آن داشته باشید.
انواع کمپرسور کولر گازی
در کل سه نوع کمپرسور کولر گازی با نامهای پیستونی، روتاری و مارپیچی داریم. قیمت همه این کمپرسورها با یکدیگر متفاوت است و همچنین طریقه تعمیر آنها هم با یکدیگر فرق دارد.
به خاطر ویژگی‌هایی که هر کدام از این موتورها دارند، از هر کدام در شرایط خاصی استفاده می‌کنند؛ مثلا بعضی‌ها را در مناطق سردسیر و بعضی‌ها را در مناطق گرمسیر استفاده می‌کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا به معرفی این سه نوع کمپرسور بپردازیم:
1. پیستونی
در کمپرسور پیستونی، تمامی مراحل کمپرس کردن گاز در کولر گازی، به وسیله یک پیستون و سیلندر انجام می‌شود که دلیل اسم گذاری آن هم به همین دلیل است.
طی عملیات‌های رفت و برگشتی که توسط قطعه پیستون انجام می‌شود، باعث می‌شود تا تعدادی از گاز مبرد به داخل قطعه سیلندر فرستاده شود. حالا پیستون به سمت پایین حرکت می‌کند و گاز مبرد را با فشار خیلی زیاد به سمت سیستم کولر می‌فرستند.
کمپرسور پیستونی نسبت به بقیه موتورها، از عمر و دوام بیشتری برخوردار است و به همین علت، از این کمپرسور در مناطق گرمسیر مثل جنوب ایران استفاده می‌کند.
از مزایا کمپرسور پیستونی می‌توان به قیمت مناسب، تحمل در دمای بالا و سازگاری با انواع گاز مبرد اشاره کرد.
همچنین این کمپرسور یکی از قدیمی‌ترین کمپرسورهای موجود است؛ برای همین اگر شما هر زمان که به مشکل خوردید، مطمئن باشید که متخصصین زیادی هستند که می‌توانند کمپرسور پیستونی شما را به مانند روز اول تبدیل کنند.
البته موتور پیستونی در مقابل مزایا، معایبی هم دارد که می‌توان به مواردی مثل صدای زیاد، مصرف بالا و انرژی پایین نسبت به بقیه موتورها اشاره کرد.
2. روتاری
کمپرسور روتاری با نامهای موشکی، خوشه‌ای و موتور دراز هم می‌شناسند. در داخل کمپرسور روتاری یکسری تیغه‌هایی وجود دارند که به صورت زاویه 360 درجه و در شیارهای مخصوص خودشان می‌چرخند. البته عملیات مکش گاز مبرد و فشرده کردن این گازها هم به دست همین تیغه‌ها انجام می‌شود.
در طریقه کار این کولر اینگونه آمده که گاز مبرد توسط یک دریچه‌ای که در داخل کمپرسور قرار دارد، به داخل آن کشیده می‌شود؛ حالا این گاز به دست همان تیغه‌هایی که در بند بالا آنرا معرفی کردیم، به سمت خروجی فرستاده می‌شوند تا کمپرس شوند.
در زمان هدایت این گازها توسط تیغه، یک فشاری ایجاد می‌شود که همین فشار باعث می‌شود تا گاز مبرد، فشرده شود و با فشار زیاد به سمت سیستم فرستاده شود.
برخلاف کمپرسور کولر گازی پیستونی، از کمپرسور روتاری در غرب و شمال ایران، یعنی مناطق سردسیر و رطوبتی استفاده می‌کنند.
روتاری بر خلاف پیستونی، هم مصرف بهینه‌تری دارد و هم صدای کمتری و البته نسبت به پیستونی، راندمان بالاتری دارد.
شاید اصلی‌ترین عیب موتور روتاری، هزینه زیادش در زمان تعمیر باشد. البته قیمت تعمیرش از موتور اسکرال بیشتر نیست؛ ولی نسبت به پیستونی، هزینه بیشتری دارد.
3. اسکرال
اسکرال یا مارپیچی جزو جدیدترین کمپرسورهای تولید شده است؛ دلیل نامگذاری آن هم این است که دو شکل مارپیچی در داخل این کمپرسور قرار دارد که هر دو آنها، برخلاف جهت همدیگر حرکت می‌کنند؛ همین کارها باعث می‌شود تا گاز مبرد فشرده شود.
یکی از این مارپیچ‌ها ثابت و دیگری حرکت می‌کنند؛ این کمپرسور طوری طراحی شده که هم گاز را مبرد کند و سپس آن را به سمت سیستم کولر هدایت کند.
عمر کمپرسور اسکرال یا مارپیچ نسبت به پیستونی و روتاری بیشتر است. همچنین صدایی که توسط این موتور تولید می‌شود هم نسبت به سایر کمپرسورها کمتر است؛ فضای کمتری را اشغال می‌کند و راندمان بالاتری هم دارد.
در مقابل، قیمت کمپرسور مارپیچ زیادتر از بقیه موتورهاست و فقط بر روی کولرگازی با ظرفیت بالا نصب می‌شود؛ بسیار هم ظریف و حساس است. یعنی اینکه اگر آن را برای مدتی سرویس و روغن کاری نکنید، به مرور آسیب می‌بیند.
چطور قدرت کمپرسور را تشخیص دهیم؟
برای اینکه قدرت کمپرسور کولرهای گازی را تشخیص دهند، از معیاری به نام BTU استفاده می‌کنند. طبق معیار BTU شما متوجه می‌شوید که برای مساحتی که در اختیار دارید، باید چه اسپلیتی از لحاظ قدرت تهیه کنید. بالا بودن درجه BTU نشان می‌دهد که قدرت سرمادهی اسپلیت بیشتر است.
همانطور که می‌دانید، کولرهای گازی نسبت به بقیه کولرها، از انرژی بیشتری برخوردار هستند؛ برای همین شما باید از معیار BTU استفاده کنید تا چه از لحاظ انرژی و چه از لحاظ هزینه، صرفه جویی کنید.
یادتان باشد که اگر ظرفیت موتور نسب به فضا بیشتر باشد، می‌تواند باعث افزایش انرژی مصرف شده شود و اگر ظرفیت موتور کمتر از فضا باشد، می‌تواند باعث تحلیل رفتن قطعات موتور شود.
اگر بخواهیم از نظر قدرت سرمادهی، موتورهای کولر گازی را دسته بندی کنیم، به سه دسته T1، T2 و T3 تقسیم می‌شوند:
T1:
از کمپرسورهای T1 در مناطقی استفاده می‌شود که هوای معتدل و یا نیمه معتدل دارند؛ مناطقی مثل مازندران و یا گیلان. این موتورها را با نام موتور سبک می‌شناسند و نسبت به بقیه موتورها، قدرت سرمادهی کمتری دارند.
T2:
از کمپرسور T2 در مناطقی سردسیر استفاده می‌کنند؛ برای همین از این موتور برای قدرت گرمایشی آن استفاده می‌شود.
T3:
قدرت سرمادهی کمپرسورهای T3 از بقیه کمپرسورها بیشتر است و برای همین از این نوع موتور در مناطق گرمسیر مثل جنوب کشور استفاده می‌شود. موتورهای T3 را با نام موتور سنگین می‌شناسند.
جمع بندی
در این پست ما فقط سعی کردیم تا شما را با انواع موتورهای کولر گازی آشنا کنیم در تا زمان خرید، خریدی آگاهانه‌تر داشته باشید.
هر کدام از این موتورها، ویژگی و شرایط خودشان را دارند و برای همین باید در شرایط خاص خودشان، از آنها استفاده شود؛ برای بهتر شدن روند خرید، سعی کنید از یک متخصص کمک بگیرید.